طراحی سالن آمفی تئاتر مستلزم درک روابط پیچیدهای است که می توان آن را با برسی تاریخ ۲۵۰۰ ساله
پیشرفت تئاتر به دست آوررد.گرایش های ساخت و ساز سالن تیاتر در شرایط جاری
۱٫دوره یونانی و رومی
۲-دوره آغازین مسیحیت
۳-دوره رومی
۴-دوره گوتینک
۵-عصر رنسانس
۶-عصر کلاسیک
۷-عصر رمانتیک
۸-آغاز آکوسیک مدرن
اولین سالن تئاتر روم که به طور کامل از سنگساخته شده.۲٫اولین ساختمان تئاتر
وکنفرانس و رنسانس سالن فرانسیس در پاریس بوده
کلیاتی درباره سالن نمایش و اجرا
رویارویی بازیگر و تماشاگر باشد به وقوع میپیوندد. خواه این مکان میدانی در شهر باشد یا خیابان یا سکویی
در بازار و یا قهوه خانه. اما سالن آمفی تئاتر بدون معماری معنا ندارد، تئاتر چه به شکل نمایش و اجرا باشد
و چه به صورت جشن و مراسم،ماهیتی نباید چنان با طبیعت خود یکی شود که قابل تشخیص نباشد.
زیرا در این صورت نمایشی در کار نخواهد بود. چون بنیان تئاتر بر آگاهی دوسویه بازیگران و تماشاگران
از وجود یکدیگر است؛ باید از جهان اطرافش متمایز باشد .
نشانه تئاتر همان صحنه است که معماری آن در طول تاریخ دستخوش دگرگونیهای فراوان گشته،
اما همیشه مکانی کاملا مشخص و متمایز ازمحیط پیرامون بوده است.فضاهای اجرای نمایش در
شهر غالبا جزو نقاط عطف اما در شهر، علاوه بر مکانهای عمومی، تعداد زیادی فضاهای خالی
حاشیهای یافت میشوند که فراموش شده و متروکاند، مکانهایی که میتوانندمحل اجرای رویدادی
نمایشی باشند. برخی از این فضاها که در شهرهای ما، خصوصا شهرهای قدیمی، به وفور دیده
میشوند زمانی خود جزو فضاهای پررونق شهری بهشمار میرفتند. فراموش نباید کرد که یک فضای
نمایشی به تجمعی عادی، اجازه تبدیل شدن به اجتماعی با هویت را میدهد و میتواند سکویی
باشد برای نیاز مردم به گفتن، شنیدن و داشتن اوقاتی خوش.
سالن آمفی تئاتر باید طوری باشد که ازتجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند
به راحتی بلیط تهیه نمایند از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر ۶ نفر میتواند حال اگر افراد
به صورت خطی قرار بگیرند برای هر ۴ نفر ۸۷/۱ متر بصورتطولی فضا نیاز داریم پس نتیجه
میگیریم اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر آن ها را بصورت خطی سازماندهی کنیم.است.
که در فضای سرسرا قرار می گیردبرای این فضا برای هر میز ۴ نفره ۷۶/۵ متر مربع فضا
احتیاج داریم حال اگر درهر سانس اجرا ۵۰ نفر بخواهند از کافی شاپ استفاده کنند ما
احتیاج به ۱۲ میز ۴ نفره داریم یعنی ۲۴/۹۳ متر مربع فضا میخواهیم. در کنار آن ۱۵ متر
مربع فضای آشپزخانه ومحل فروش می خواهیم
فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جزفضاهای درجه ۳
می باشد نباید در دید کامل باشد البته باید جایی باشد که به راحتی دردسترس باشد
زیرا جز فضاهای خدماتی است ۱۱/۲۹ متر مربع برای ۸ توالت و سرویس بهداشتی احتیاج است
در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی
و بصری بستگی دارد که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل
سطوح – خط دید – آکوستیک تراکم رفت و آمد و نیز اندازه و شکل سکو / صحنهاست.
طول ردیف : حداکثر ۱۶صندلی به ازای هر راهرو .
اگر برای هر۳-۴ راهرو یک درخروجی جانبی به عرض ۱ در نظر گرفته شود به ازای هر
راهرو ۲۵ صندلی آمفی تئاتر مجازاست.برای هر تماشاچی نشسته بایدمساحتی برابر با حداقل ۰٫۵ متر مربع در نظرگرفت.
این عدد بر گرفته از عرض صندلی ضرب در اصله ی ردیف (حداقل ۰٫۴۵ مترمربع برایهر صندلی)
به علاوه ی یک حداقل اضافه ی ۰٫۹ متر ضرب در ۰٫۵ متر یعنی حدودا ۰٫۰۵ مترمربع برای
هر صندلی است.حجم فضا: این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به ترتیب زیراست
تئاترها حدودا ۵-۴ متر مکعب برای هر تماشاچی و اپرا حدود ۸-۶ مترمکعب.به دلیل
تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد.نسبت های قسمت تماشاگران
دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۳۰درجه.۱
.دید مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۶۰ درجه۲
۳٫ حداکثر زاویه ی ادراکبدون حرکت سر حدودا ۱۱۰ درجه
به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک ۳۶۰ درجه نیز امکان پذیر است .۴
برای تئاتر -۲۴ متر حداکثر فاصله ای که هنوز هم می توان صورت ها را باز شناخت.۵
۶٫برای اپرا -۳۲ متر حرکت هایی که دارای اهمیت است
اتاق تعویض لباس : یکی از فضاهای کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا
باید دقت شود که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی
حریم های آن بخصوص برای خانم ها حفظ شود
مقدار فضای لازم برای هر نفر ۵ متر مربع وبرای ۶ نفربا ۸ کمد ۴۵ متر مربع می باشد.
نکته ی دیگر وجود انبار لباس است ۵٫۷ متر مربع میباشد.
اتاق گریم: این فضا باید با سن در رابطه ی مستقیم عاری از صدا و داراینور کافی باشد
. گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگرحرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته
باشد ۲۸/۲ متر مربع میباشد که با این حساب ما برای کار ۳ گریمور به طور هم زمان کنار
هم ۷۲/۶ متر مربع فضا می خواهیم . همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری می باشد.
اتاق نور و صدا : این فضا که بین نور پرداز و صدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با
قسمت اجرا داشته باشد که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پشت سالن
در ارتفاع قرار می دهندهمانند اتاق آپارات در سینما . حداقل فضا برای نور پرداز با دستگاه
پرژکتور و ۴ نورانداز ۶ متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا ۵ متر مربع
می باشدهمچنین پلکان های ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به اندازه ی ۱۲ مترمربع الزامیست.
اتاق کارگردان : که در کنار سن قرا می گیرد تا کارگردان درهنگام اجرا بطور مستقیم به
نحوی که دیده نشود با سن در ارتباط باشد. ابعاد آن ۹ مترمربع می باشد .
یکی از بخش های مهم یک کار تئاتر اجرای ملودی های منظم در سکانسهای مختلف است.
به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تئاتر پیش رود برای همین ما فضایی
را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم. فضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود
که سرپرست تمام گروه را زیر نظر داشته باشد و همچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و
حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد ۴متر مربع داشته باشد. ابعاد مناسب
برای گروه موسیقی ۱۶ متر مربع است.
اتاق استراحت گروه: فضایی که گروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت میکند.
فضای کافی برای ۸ کاناپه و میز ۶ متر مربع است پس برای یک گروه ۱۶ نفره ما ۴۰متر
مربع فضا می خواهیم که گروه در آن استقرار می یابدو ضمن خواندن سناریو به
مطالعه و تمرکز نوشته های خود میپردازدمقدار فضای کافی برای مطالعه ی ۲۰ نفر ۸۷/۴۱ متر مربع است.
۷- اتاق مصاحبه: فضای لازم ۱۶٫۲ است کهشامل یک میز و ۱۰ صندلی است.
همان چیزی که تمامی سالن های استاندارد تئاتر دردنیا و از جمله تالار وحدت دارند.
این دیواره ی آهنین از واجبات قطعی است تا درمواقع اضطرار و خطر و هنگام تعطیلی
مثل پرده پائین بیاید و حائل وحد فاصلی باشدمابین سن اجرا و محوطه تماشاگران.
اگر چنانچه حریقی رخ دهد این دیواره باعث مسدود شدن راه نفوذ و گسترش آتش
سرکش می شود وتماشاگران فرصت خروج خواهند یافت
اتاق رییس: این اتاق ازلحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد. معمولا این فضا با اتاق
جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما ۳۵ متر مربع است که میز جلسات هم
یکی از الگو هایاین اتاق است. بخش حسابداری: ۱۶ متر مربع برای خود اتاق و یک فضای
۵ متر مربع برای بایگانی و یک فضای ۱۶ مترمربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است.
اتاق آرشیو: ۲/۱۶ متر مربع برای اتاق بایگانی آرشیو که ۱۵ فایل را در خودش جا می دهد
و ۹ مترمربع اتاق برای مسئول اتاق آرشیو و۲۰ متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیازاست.بخش خدماتی:
موتورخانه:این قسمت باید در جایی باشد که بتواند به همهی سالن سرویس دهد. ابعاد
مورد نظر برای سالن ما۵۰ متر مربع است.انبار مرکزی: به دلیل این که معمولا هر بخش یک
انبار دارد ما فضای بزرگی را برای انبار مرکزی نمیخواهیم مقدار ابعاد لازم ۲۵ متر مربع است.
پارکینگ:فضای لازم برای پارکینگ ۷۵۰ متر مربع برای ۴۲ خودرو سبک در ضمن اگر در زیر
ساختمان قرار گرفت فضای سوتهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد