استاندارد ها و ضوابط طراحی سینما:
سالن انتظار سینما : طبق استانداردها و ضوابط طراحی سینما مصوب سازمان مدیریت و برنامهریز کشور
حداقل میزان سطح اشتغال سالن انتظار سینما به ازای هر نفر ۳۵/۰ متر مربع و حداقل حجم سرانه
سالنهای سینما ۵/۱ متر مربع میباشد. تعداد صندلیهای سالن به ازای هر ۱۰۰ نفر، ۱۰ صندلی میباشد.
در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بیرون حداکثر شیب راهرو ورودی ۸ درصد و عرض آن حداقل۲/۱ متر باشد.
حداقل عرض ورودی سالن انتظار به ازای هر ۱۰۰ نفر ۵۶ سانتیمتر میباشد.
ورودی سینما: به دلیل کار کردن سینما با مجتمع فرهنگی، ورودی با ورودی مجتمع یکی است
و فقط یک در برای ورود به سالن انتظار منظور گردیده است.
گیشه بلیطفروشی : گیشه در سینما باید در مکانی باشد که دید کافی بر فضای خارج سینما داشته باشد
و در جایی باشد که صف مربوط به آن فراهم گردد مردم در معبر عمومی و همچنین مانع ورود و خروج مردم از سینما نباشد.
در گیشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ولی این در طوری نباشد که با باز شدن آن درون گیشه مشخص گردد
و سطح آن به ازای هر نفر حداقل ۳ متر مربع میباشد.
راهروهای سالن نمایش :
عرض راهروهای سالن را بر حسب تعداد جمعیت که از آن تخلیه میشوند محاسبه میشود
ولی نه به این صورت که این عرض متغیر باشد. و اینگونه در نظر میگیریم که از تعداد جمعیت
هر ردیف که در دو طرف آن راهرو میباشد ۶۰ درصد آن از هر راهرو تخلیه میگردند.
اگر عرض در خروجی سالن نمایش از عرض راهرو منتهی به آن بیشتر باشد
باید حداقل فضایی برابر عرض خروجی جلوی در ورودی داشته باشد.
حداکثر شیب مجاز در راهروهای سالن نمایش ۸ درصد میباشد
و اگر شیب بیشتر باشد باید از پله در راهرو استفاده گردد که ارتفاع و عمق موثر
پله باید طبق استانداردها باشد. پلهها و یا نقطه شروع شیب راهروهای سالن نمایش
برای آگاهی تماشاگران باید با چراغ مخصوص روشن گردند.
مصالح کف راهروها باید از مصالح غیر لغزنده و غیر اشتعال باشند.
صندلی تماشاگران : استانداردهای صندلی تماشاگران در جداول ضمیمه آورده شده است.
جنس و مصالح به کار رفته در صندلیهای سالن نمایش باید مقاوم، قابل شستشو،
غیر قابل اشتعال باشد و از نظر آکوستیکی، مقدار صدائی که آنها جذب میکنند
نباید به وجود و یا عدم وجود تماشاچی در آنها وابسته باشد.
چیدن صندلیهای سالن نمایش مانند چیدمان صندلیهای آمفیتئاتر میباشد.
ورودیها و خروجیهای سالن نمایش سینما :
ورودیها و خروجیهای سالن نمایش سینما باید به گونهای باشند که در معرض دید باشند
و از ورود سروصدا به داخل و خارج سالن جلوگیری کنند. حداقل تعداد در خروجی سالن نمایش ۲ عدد میباشد
و فقط در موارد خاص مانند گنجایش سالن کمتر از ۱۰۰ میتواند ۱ عدد باشد. لازم به ذکر است
که برای خروج از سالن نمایش بهتر از که درهای سالن نمایش به طرف بیرون باز گردند
و برای ورود به طرف داخل باز گردند. حداقل فاصله دو در خروجی ۵ متر میباشد و نباید
از درهای یک لنگه استفاده نمود و باید از درهای دو لنگه استفاده گردد. درهای سالن نمایش نباید قفل داشته باشند
و بهتر است دارای ثابتکنندههای فشاری باشند که با یک فشار روی آنها، در ثابت گردد.
سرویسهای بهداشتی سینما :
طراحی و اجرای ساختمانی قسمتهای مختلف داخل سرویسهای بهداشتی باید
به گونهای باشد که شستشو و گندزدائی مستمر تمامی دیوارها و کفهای سرویس میسر گردد.
اتاق پروژکتور و ملحقات آن :
اتاق پروژکتور شامل حداقل ۲ عدد پروژکتور به ابعاد ۱۰۰×۶۰ سانتیمتر، میزهای برگردان
و بازبینی فیلم به ابعاد ۸۰×۱۲۰ سانتیمتر واتاق تقویتکنندههای صدا میباشد.
دستگاههایی مانند رکتی نایر، تابلوی اصلی برق اتاق پروژکتور، و مسیرهای نور سالن
و قفسههای فلزی مخصوص نگهداری فیلم در فضاهای مستقل قرار دارند.
اتاقک کوچکی جهت نگهداری باطریهای مخصوص روشنایی ایمنی سینما و سرویس بهداشتی
در جنب اتاق پروژکتور قرار دارند. ابعاد اتاق پروژکتور با توجه به ابعاد پروژکتورها، فواصل آنها
از هم و از دیوارهای جانبی، و میزهای برگردان و بازبینی فیلم و دستگاههای تقویت صدا در نظر گرفته میشود.
دیوارها و کف اتاق پروژکتور باید قابلیت ۲ ساعت مقاومت در مقابل آتشسوزی را داشته باشند.
مصالح به کار رفته در اتاق پروژکتور جهت نازککاری و آکوستیک نباید قابل احتراق باشند
کف اتاق پروژکتور برای انتقال کابلهای برق و صدا باید دو جداره بوده و کفپوش آن
در مقابل برق عایق باشد. وجود شیر یا کبسول آتشنشانی در نزدیک اتاق پروژکتور نیز توصیه میگردد.
پرده نمایش فیلم :
نوع پرده سینما با توجه به ابعاد سالن، قدرت پروژکتور، بهره روشنایی
پرده و میزان روشنایی مطلوب پرده انتخاب میشود. اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمایش
در قسمت جلوی آن، ارتفاع سالن، عمق سالن و در نظر گرفتن فضائی در دو طرف پرده
برای رفت و آمد به پشت پرده و جمع شدن پرده محافظ تعیین میشود. پرده نمایش بهتر است
دارای انحناء باشد: بخصوص در سالنهای عریض، این انحناء کمانی از دایره به مرکز لنز پروژکتور و به طول فاصله لنز پروژکتور از مرکز پرده میباشد.
اسکلت نصب پرده نمایش باید بزرگتر از پرده باشد (۳۰ سانتیمتر) تا نصب پرده آسانتر گردد
و اسکلت از دیوار پشت پرده باید به اندازهای که برای نصب بلندگوها مورد نیاز است (۹۰ سانتیمتر) فاصله داشته باشد.
و باید اشاره نمود که بهتر است دریچههای هواکش و خروجی هوا یا حتی ورود هوا، پشت پرده تعبیه نگردد
و اصولا سیستمهای تاسیساتی و تهویه هوا به گونهای باشند که هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد.
استانداردهای امفی تئاتر
ورودی:
باید طوری باشد که از تجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند به راحتی بلیط تهیه نمایند
و وارد سالن شوند. از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر ۶ نفر میتواند قرار بگیرد. اگر افراد به صورت خطی قرار بگیرند
(صف) هر ۴ نفر ۸۷/۱ متر بصورت طولی فضا نیاز داریم پس نتیجه میگیریم
اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر است آنها را بصورت خطی سازماندهی کنیم.
سالن انتظار (سرسرا):
بعد از ورودی ما فضای سالن انتظار (سرسرا) را داریم. اگر سالن تیاتر ما ۲۰۰ نفر گنجایش دارد
حال به ازای ۶ نفر ۱ متر مربع و به ازای ۲۰۰ نفر ۳۴ متر مربع فضا احتیاج داریم
البته این در صورتی هست که افراد متراکم قرار گرفته باشند
به همین منظور ما ابعاد فوق را در ۳ ضرب کرده و به ۱۰۲ متر مربع تبدیل میکنیم
تا افراد به اندازه ی ۲ نفر فضا ی آزاد داشته باشند.
عنصر بعدی که در فضای سرسرا قرار می گیرد coffee break (کافی شاپ) است.
برای این فضا برای هر میز ۴ نفره ۷۶/۵ متر مربع فضا احتیاج داریم حال اگر در هر سانس اجرا ۵۰ نفر بخواهند
از کافی شاپ استفاده کنند ما احتیاج به ۱۲ میز ۴ نفره داریم یعنی ۲۴/۹۳ متر مربع فضا میخواهیم.
در کنار آن ۱۵ متر مربع فضای آشپزخانه و محل فروش می خواهیم.
فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جز فضاهای درجه ۳ می باشد
نباید در دید کامل قرار گیرد البته بهتر است جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد.
زیرا جز فضاهای خدماتی است ۱۱/۲۹ متر مربع برای ۸ توالت و دستشویی احتیاج است.
سالن اجرا:
در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی و بصری بستگی دارد
که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل سطوح و خط دید وآکوستیک تراکم رفت و آمد و نیز اندازه و شکل سکو (صحنه) است.
طول ردیف: حداکثر ۱۶صندلی به ازای هر راهرو. اگر برای هر ۳-۴ راهرو یک در خروجی جانبی به عرض ۱ متر
در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو ۲۵ صندلی مجاز است.
برای هر تماشاچی نشسته بایدمساحتی برابر با حداقل ۰/۵ متر مربع در نظر گرفت. این عدد بر گرفته از عرض صندلی ضرب در اصله ی ردیف
(حداقل ۰٫۴۵ مترمربع برای هر صندلی) به علاوه ی یک حداقل اضافه ی ۰٫۹ متر ضرب در ۰٫۵ متر یعنی حدودا ۰/۰۵ متر مربع برای هر صندلی است.
حجم فضا: این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به این ترتیب است: تیاترها حدودا ۵-۴ متر مکعب
برای هر تماشاچی و اپرا حدود ۸-۶ متر مکعب. (به دلیل تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد)
نسبت های قسمت تماشاگران:
- دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۳۰ درجه
- دید مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۶۰ درجه
- حداکثر زاویه ی ادراکبدون حرکت سر حدودا ۱۱۰ درجه
- به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک ۳۶۰ درجه نیز امکان پزیر است.
فضاهای خدماتی پشت سن:
- اتاق تعویض لباس: یکی از فضاهای کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا باید دقت شود
- که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی حریم های آن بخصوص برای خانم ها حفظ شود.
- مقدار فضای لازم برای هر نفر ۵ متر مربع و برای ۶ نفر با ۸ کمد ۴۵ متر مربع می باشد.
- نکته ی دیگر وجود انبار لباس است که ۵٫۷ متر مربع می باشد.
- اتاق گریم: این فضا باید با سن در رابطه ی مستقیم عاری از صدا و دارای نور کافی باشد.
- محیطی که یک گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگر حرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته باشد ۲۸/۲ متر مربع میباشد
- که با این حساب ما برای کار ۳ گریمور به طور هم زمان کنار هم ۷۲/۶ متر مربع فضا می خواهیم.
- همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری می باشد.
-
اتاق نور و صدا:
- این فضا که بین نور پرداز و صدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با قسمت اجرا داشته باشد
- که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پشت سالن در ارتفاع قرار می دهند همانند اتاق آپارات در سینما.
- حداقل فضا برای نور پرداز با دستگاه پرژکتور و ۴ نور انداز ۶ متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا ۵ متر مربع می باشد
- همچنین پلکان های ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به اندازه ی ۱۲ متر مربع الزامی است.
- اتاق کارگردان: که در کنار سن قرا می گیرد تا کارگردان در هنگام اجرا بطور مستقیم به نحوی که دیده نشود
- با سن در ارتباط باشد. ابعاد آن ۹ متر مربع می باشد.
- اتاق گروه موسیقی: یکی از بخش های مهم یک کار تیاتر اجرای ملودیهای منظم در سکانسهای مختلف است.
- به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تیاتر پیش رود برای همین ما فضایی را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم.
- فضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود که سرپرست تمام گروه را زیر نظر داشته باشد
- و همچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد ۴ متر مربع داشته باشد.
- ابعاد مناسب برای گرهه موسیقی ۱۶ متر مربع است.
- اتاق استراحت گروه: فضای که گروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت می کند.
- فضای کافی برای ۸ کاناپه و میز ۶ متر مربع است پس برای یک گروه ۱۶ نفره ما ۴۰ متر مربع فضا می خواهیم.
- اتاق مطالعه: قسمتی که گروه در آن استقرار می یابد و ضمن خواندن سناریو باهم شروع به تمرین کار هم می کنند.
- مقدار فضای کافی برای مطالعه ی ۲۰ نفر ۴۲ متر مربع است.
- اتاق مصاحبه: فضای لازم ۱۶ متری است که شامل ۱ میز و ۱۰ صندلی است.
قسمت اداری سالن:
- اتاق رییس: این اتاق از لحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد.
- معمولا این فضا با اتاق جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما ۳۵ متر مربع است که میز جلسات هم یکی از الگو های این اتاق است.
- بخش حسابداری: ۱۶ متر مربع برای خود اتاق و یک فضای ۵ متر مربع
- برای بایگانی و ۱ فضای ۱۶ مترمربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است.
- اتاق آرشیو: ۱۶ متر مربع برای اتاق بایگانی آرشیو که ۱۵ فایل را در خودش جا می دهد
- و ۹ متر مربع اتاق برای مسول اتاق آرشیو و ۲۰ متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیاز است.
بخش خدماتی:
- موتورخانه: این قسمت باید در جایی باشد که بتواند به همه سالن سرویس دهد. ابعاد مورد نظر برای سالن ما ۵۰ متر مربع است.
- انبار مرکزی: به دلیل این که معمولا هر بخش یک انبار دارد ما فضای بزرگی را برای انبار مرکزی نمی خواهیم مقدار ابعاد لازم ۲۵ متر مربع است.
- پارکینگ: فضای لازم برای پارکینگ ۷۵۰ متر مربع برای ۴۲ خودرو سبک در ضمن اگر در زیر ساختمان قرار گرفت فضای رمپ و تهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد.